第十五章 微妙玄通 古之善为道者,微妙玄通,深不可识。夫唯不可识,故强为之容①:豫兮②若冬涉川③;犹兮④若畏四邻;俨兮⑤其若客;涣兮其若凌释;敦兮其若朴;旷兮其若谷;混兮⑥其若浊;孰能浊以静之徐清?孰能安以动之徐生?保此道者不欲盈⑦。夫唯不盈,故能蔽而新成⑧。 【语译】 ①容:形容...
正因为他从不自满,所以能够去故更新。 [注释] ①善为道者:指得"道"之人。 ②容:形容、描述。 ③豫:原是野兽的名称,性好疑虑。豫兮,引申为迟疑慎重的意思。 ④涉川:战战兢兢、如临深渊。 ⑤犹:原是野兽的名称,性警觉,此处用来形容警觉、戒备的样子。 ⑥若畏四邻:形容不敢妄动。 ⑦俨兮:形容端谨、庄...
《道德经》第十五章原文、翻译(译文) 注释及延伸阅读 第十五章 [原文] 古之善为道者①,微妙玄通,深不可识。夫不唯不可识,故强为之容②;豫兮③若冬涉川④;犹兮⑤若畏四邻⑥;俨兮⑦其若客⑧;涣兮其若凌释⑨;敦兮其若朴⑩;旷兮其若谷⑾;混兮其若浊⑿;孰能浊⒀以静之徐清?孰能安⒁以静之徐生...
朱元璋:有德之君,绝奇巧,却异财,而远声色,则民不争浮华之利,奇巧无所施其工,皆罢虚务而敦实业,不数年淳风大作,此老子云愚民之本意也,非实痴民。 经典解读 本章主要讲为政的原则。其中有“非以明民,将以愚之”、“民之难治,以其智多”数句,若停留在文字的表面意思上,难免会认为老子所讲的是“君人...
经典解读 在上一章中,老子对严苛的政治压迫进行了无情的抨击,要求执政者善待民众。这一章里,他又对繁重的经济剥削进行了指责,对执政者提出了严正警告。 老子揭示了老百姓与执政者之间的矛盾对抗。他认为,宽容的政治,比暴虐的政治要高明得多。因为执政者赋税太重,多行暴政、贪图奢侈,人民就会因此遭受饥饿、难以治理...
名家注解 朱元璋:君子所秉者,得天地至精之气,乃神慧而不妄为。使其动,则诸事有理焉。使其静,则灵神于心,人莫知其所为如何,故深妙难通。 王弼:上德之人,其端兆不可睹,德趣不可见。夫晦以理物则得明,浊以静物则得清,安以动物则得生。此自然之道也。孰能者,言其难也。
[注释] ①善为道者:指得"道"之人。 ②容:形容、描述。 ③豫:原是野兽的名称,性好疑虑。豫兮,引申为迟疑慎重的意思。 ④涉川:战战兢兢、如临深渊。 ⑤犹:原是野兽的名称,性警觉,此处用来形容警觉、戒备的样子。 ⑥若畏四邻:形容不敢妄动。 ⑦俨兮:形容端谨、庄严、恭敬的样子。 ⑧客:一本作"容",...
经典解读 在上一章中,老子对严苛的政治压迫进行了无情的抨击,要求执政者善待民众。这一章里,他又对繁重的经济剥削进行了指责,对执政者提出了严正警告。 老子揭示了老百姓与执政者之间的矛盾对抗。他认为,宽容的政治,比暴虐的政治要高明得多。因为执政者赋税太重,多行暴政、贪图奢侈,人民就会因此遭受饥饿、难以治理...
经典解读 本章主要讲为政的原则。其中有“非以明民,将以愚之”、“民之难治,以其智多”数句,若停留在文字的表面意思上,难免会认为老子所讲的是“君人南面之术”,也就是“为统治阶级出谋划策,而且谋划的都是阴险狡诈之术”。对于这种观点,我们不敢苟同。